Sjøfart >
2019
Halle Thon Gundersen
Det blei berre korte jobbar i starten, for han ville ta ei god utdanning før han gjekk til sjøs for godt. Han tok realartium, fyrstegongsteneste i 1970 og deretter Sjøkrigsskulen.
Heime på perm ein gong i 1976, gjekk han innom kontoret til Bergenske Dampskipsselskap på Bradbenken og sa at om dei hadde bruk for han var han interessert. Og ein mørk, kald vinterdag på kanonbåt på veg til Ramsund fekk han telefon: Om han kunne tenkja seg å reisa til Pireus for å mønstra som styrmann på MS “Royal Viking Star”?
Sidan har det blitt cruise for styrmann Gundersen. Då Kloster kjøpte SS “France” i 1979 fekk han jobb der, og var med på ombygging og klargjering i Bremerhaven før dei gjekk til Oslo for omdøyping til SS Norway. I 1982 avanserte han til Staff Captain der. Han ambulerte ei tid mellom Norway og “de hvite skipene” - (”MS Southward” og “MS Starward”) før han i 1986 blei kaptein på MS “Sunward II”
Der fekk han ein dag ein telefon frå rederiet - med beskjed om at heile mannskapet skulle seiast opp, bortsett frå han sjølv. Han karakteriserar utflaggingane som “noe av det minst hyggelige” i heile sitt sjøfartsliv. Sidan har han svært ofte vore einsam nordmann på dei båtane han har ført.
I 1988 blei han bedt om å reise til Finland for å fylgje bygginga av “Royal Viking Sun”. Det skipet kjenner han så å seie frå kjølen ble strekt, (vel - dei strekker ikkje kjøl på nybygg lenger. Skipet blei bygd i seksjonar som så blie sette saman omlag som Lego klossar) . Sidan blei han stort sett ståande ombord der. Båten skifta rederi og blei omdøypt fleire gonger, men kaptein Gundersen fylgde med.
Han er ein god forteljar, og svært mange av forteljingane han serverar i dette intervjuet handlar om Royal Viking Sun / Seaborn Sun / Prinsendam.
Men før det, på Royal Viking Star i 1977, var han med på utprøving av Magnavox satelittnavigator. Den gong var det berre seks satelittar som sende posisjonssignal, og navigatoren måtte kombinera dei med signal frå Omega-systemet. Tre sivilie skip tok del i utviklingsarbeidet, og dei var altså det eine. (Dei andre var MS "Queen Elisabeth II" og tankskipet SS "Manhattan") Han fortel om ei landing i tett tåke Jacksonville, Florida der dei for fyrste gong fann ei bøye på rein elektronisk navigasjon.
Han gir fargerike skildringar av cruiselivet, av kjende personar som har vore ombord og av hendingar og ikkje minst stader han har fått oppleve i denne spesielle formen for skipsfart. “Det er ikkje mange stader med saltvatn som eg ikkje har vore på!”
Sjå meir detaljar om enkeltforteljingane i loggen under videovindauga.
Opptaket vart gjort i Studio 1 i Bergen off. bilbiotek den 10 april 2019. Intervjuar var Bjørn Enes. Han har også gjort logging og tekstarbeid.
Stikkord om innhaldet i intervjuet:
(Tala til venstre er tidskodar - minutt og sekund frå start. Blå tidskodar er klikkbare.
Du kan laga eigne peikarar ved å erstatta minutt (m) og sekund (s) i denne nettadressa:
| Vedlegg:
Logg-HalleThonGundersen-10-04-2019.pdf
Helge Brudvik
Den tredje båten hans var MS Meteor, Bergenske Damskipsselskaps cruise- og passasjerbåt. Han var kvitmalt, bygd i Aalborg i 1955 og gjekk i hovudsak på cruise i Middelhavet, Skottland og norskekysten heilt til Svalbard. Han fortel om særtrekka ved arbeidet på cruisebåt samanlikna med lastebåt, om style ved flaggheising og -firing, gangveivakt og anna. Som mannskap på cruisebåtar kjem ein mange interessante stader som ein aldri kjem til med andre båtar.
Cruiseskip brukt som gledeshus
Helge Brudviks andre skip, MT Pollux, var resultat av ein byttehandel med Sverige i 1951/52. Noreg var i stor tonnasjemangel etter krigen. Malmoereiaren Einar Hansen fekk overta\\xA0\\\"Stella Polaris\\\", mot at Bergenske fekk overta nybygget som fekk namnet Pollux. A0
Stella Polaris vart rekna som eit av verdas vakraste skip. I oktober 1940 tok tyskarane henne til gledeshus for U-boot-mannskap i Bergen. (I videoopptaket hugsa Brudvik feil og sa at det var gamle DY \\\"Meteor\\\" som vart bytta med Pollux).
Han fortel om korleis han opplevde "palle-revolusjonen" utover 1960-talet. Det var mykje diskusjon om fordelar og ulemper - ofte tok dei last ombord med pallar, men stua om slik at dei fekk plass til meir i romet.
Bergenske var seine med å bygga om slik at dei kunne køyra med truckar på dekk og i rom. Men dei hadde ein styrmann som var så ivrig på pallar at han fekk kallenamnet "Palle Pallesen". Ei tid produserte Bergenske også sine eigne pallar. Sist på 1970-talet tok endeleg rederiet skrittet fullt ut, og nybygget MS Astrea fekk både palleheis og slette dørkar. Men då var "container-revolusjonen" alt i full gang.
Brudvik var med å ta ut MS Astrea - men så fekk han oppmoding om å gå over på cruise att. Bergenske var med i Royal Viking Line, og no ville dei ha Brudvik som staff captain på Royal Viking Sea. Han fortel om arbeidet til ein staff captain, som har meir med mannskap og besetning å gjera enn sjølve sjømannskapet. Seinare blei han kaptein på Royal Viking Star.
I starten gjekk desse båtane berre halvfulle. Det tok tid å bygga opp marknaden for cruise. Utgangspunktet var USA. Dei opererte Royal Viking Lines frå San Fransico, og dei bygde opp ulike tilbod fyrst og fremst for den amerikanske marknaden.
I 1986 blei båtana flagga ut til Bahamas. Norsk mannskap vart bytta ut med fillipinsk, men mange av offiserane blei ståande. Brudvik blei i Royal Viking Lines heilt til slutten i 1994. Han fortel om reisemål som Pitcain Island, Påskeøya og Kapp Horn.
Etter Royal Viking gjekk han over i det japansk eigde og amerikansk drivne rederiet Crystal Cruises. Han begynte med å ta ut Crystal Symphony frå verft i Finland, og var seinare også på Crystal Harmony.
I 2000 gjekk Helge Brudvik i land for godt. Han registrerar at det er ein veldig vekst i cruisefarten, og trur den kjem til å halda fram - viss næringa klarar å ta miljøet på alvor. Drift med tungolje i trange fjordar og hamner høyrer fortida til, seier han.
Opptaket var gjort på Bergens Sjøfartsmuseum den 12. mars 2019. Intervjuar var Bjørn Enes. Videoen er inntil vidare sperra med passord. Spørsmål om passordet må rettast til Helge Brudvik.
Stikkord om innholdet i intervjuet:
(Tal til venstre er tidskoder - timar, minutt og sekund frå start. Blå tidskoder er klikkbare.
Du kan lage egne peikarar ved å erstatta timar (h), minutt (m) og sekund (s) i denne nettadressa:
https://vimeo.com/327897539#t=1h3m15s)
Utskriftsvennlig stikkordliste
'
Egil H. Røstvær
I 1962, etter 9. klasse, fikk han hyre som dekksgutt på M/S « Astrea», og seilte med i 13 måneder. "Det var her jeg lærte mye av det mest grunnleggende ved sjølivet", sier han selv. Senere seilte han med M/T « Nova» og M/S « Meteor» m.fl., før han begynte på Bergen Sjømannsskole. Han fikk styrmannsertifikat i 1967 og gjennomførte Sjøkrigsskolens Marineavdeling, hvorpå han tjenestegjorde som offiser på fartøy i 24.TKB-skvadron.
I del 2 forteller han om tilværelsen etter Handelsflåten. Han seilte noen år i utenriksfart som styrmann på bulkskip inntil 1975, da han begynte på konstruksjonskontoret ved Bergens Mekaniske Verksteder – Skipsbyggeriet. Da var norsk skipsbyggingsindustri på høyden sysselsettingsmessig, samtidig som de tradisjonelle virksomhetene merket sterk utenlandsk konkurranse, spesiellt fra japanske verft. Oppdrag for offshore aktivitet i Nordsjøen ble et alternativt marked, og BMV ble etterhvert mer omstillt mot denne virksomheten, ved konstruksjon og bygging av moduler til oljevirksomheten. Egil ble med på utviklinga videre i flere selskaper, hvor han deltok, innen teknisk sikkerhet og HMS, i nye utbyggings- og modifikasjonsprosjekter, innen olje-og gassvirksomhet, både i Norge og utlandet. Han forteller om nye og økende krav og omfang av tekniske løsninger og effektivisering, som medførte mange utfordringer, særlig rettet mot verifikasjon, sikkerhet og beredskap. For Egil ble hans videre arbeidsfelt kvalitets- og HMS ledelse. Gjennom hele yrkeslivet hadde han ofte nytte av sine erfaringer fra sin tid til sjøs.
"Mye av petroleumshistoria til havs har voks ut av sjøfartshistoria", sier han mot slutten av intervjuet.
Opptakene ble gjort 22.01. (på Sjøfartsmuseet i Bergen) og 19.04.2017 (i studio). Intervjuer begge gangene var Bjørn Enes. Dokumentasjonsarbeidet er gjort av Siri Lindstad.
Stikkord om innhaldet i intervjuet:
(Tala til venstre er tidskodar - minutt og sekund frå start. Blå tidskodar er klikkbare.
Du kan laga eigne peikarar ved å erstatta timar (h), minutt (m) og sekund (s) i denne nettadressa:
https://vimeo.com/238736931#t=0h6m44s
|
| Vedlegg:
Røstvær, Egil Hansen_lydlogg.pdf
1-3 of 3